Co Pan ma w rękawie, Panie Project Managerze?

Rozpoczęcie projektu to gorący czas dla Project Managera. Krople potu na czole i nie tylko wywołuje pytanie: jak pozyskać najlepszych ludzi do swojego zespołu? Bo projekt rusza lada moment, a dostępność zasobów jest jaka jest.

Co więc ma zrobić Project Manager, by ludzie chcieli pracować w projektach? Co, gdy zachęty odbijają się jak groch o ścianę, a PM słyszy od ludzi, że kolejny projekt po prostu im się nie opłaca. Kierownik liniowy nie jest zainteresowany projektem, a oni sami nie mają pewności czy warto się starać - premia projektowa jest wielką niewiadomą. Co może być asem z rękawa Project Managera?

Bo przecież pracując w zespołach projektowych ma się de facto kilku przełożonych. Pracownik miota się między wykonywaniem bieżących obowiązków - realizacją celów wyznaczonych przez kierownika liniowego, a pracą przy projekcie. Wie, że czeka go okresowa ocena, jednak nie ma pewności, czy praca na projekcie będzie również brana pod uwagę. Efekt: pracownicy nie chcą uczestniczyć w projektach, bo nie widzą bezpośredniego przełożenia na swoją ocenę pracy.

Jak w praktyce włączyć projekt do oceny pracy? Co interesującego może trzymać w rękawie Project Manager?

Pracując z wieloma firmami i obserwując z bliska to, jak ocenia się pracowników w organizacjach, zauważyłem, że praca w projektach wypełnia coraz większą ilość naszego czasu, rzadko jednak jest tak naprawdę brana pod uwagę w ocenach okresowych.

Dzieje się tak, bo zwykle szef funkcjonalny, który ma za zadanie przeprowadzanie takiej oceny, po prostu nie ma większego pojęcia, co dany delikwent zmalował w projekcie. Zabiegany PM nie podzielił się z nim tą wiedzą, a sam ma na głowie za dużo bieżących spraw, żeby przejmować się każdym pracownikiem w każdym projekcie. Chcąc nie chcąc - ocenia bazując na nieformalnych informacjach jak plotki lub anegdoty o wpadkach projektowych zasłyszanych w palarni czy na imprezie integracyjnej. Albo po prostu w ogóle ignoruje przy ewaluacji pracę w projektach i ocenia w oparciu o to jak dany pracownik sprawuje się w codziennych, poza-projektowych obowiązkach, czyli tych, które szef widzi bezpośrednio.

Jak wiadomo koncentrujemy się na tym z czego jesteśmy oceniani i za co wynagradzani. Jeśli z takich czy innych przyczyn ktoś nas ocenia głównie z pracy poza-projektowej, to z biegiem czasu świadomie lub nieświadomie przyjmujemy, że to ona jest ważniejsza, niż to co robi się w projektach. Przyjmujemy taki pogląd tym bardziej, że z szefem liniowym pracuje w danym dziale się przez lata, a projekty i ich kierownicy przychodzą i odchodzą. Nic więc dziwnego, że wobec tego prace na rzecz projektów lubią być traktowane jako zadania drugiej kategorii i w efekcie stale opóźniane. Znamy to zjawisko?

A przecież nawet w organizacjach, w których przedsięwzięcia nie są osią biznesu, projekty są kluczowe dla rozwoju czy wręcz przetrwania firmy! Co w związku z tym możemy zrobić w kwestii oceny pracy w projekcie? W praktyce spotykane są dwa rozwiązania:

1. Kierownik projektu ocenia członków zespołu po projekcie i przekazuje szefom działów wyniki

Oczywiście w takim wypadku zespół powinien zawczasu wiedzieć, że będzie i z czego będzie oceniany. Warto wówczas zakomunikować ludziom wskaźniki, według których będzie przebiegać ocena. Ponadto jako, że należy walczyć z biurokracją i siedzeniem w pracy po godzinach - dobra praktyka mówi: skrócić taką ewaluację do absolutnego minimum. Formularz z dosłownie kilkoma pytaniami i prostą skalą ocen plus miejscem na krótki komentarz w zupełności wystarczy. Dzięki krótkiej formie nawet zabiegany PM będzie mógł ocenić wszystkich członków zespołu i omówić wyniki z kierownikiem liniowym. Ten drugi z kolei podczas rozmowy oceniającej pracownika weźmie pod uwagę obserwacje z dwóch perspektyw: własnej i PM'a.

2. Kierownik projektu posiada budżet premiowy, który przydziela poszczególnym pracownikom za pracę przy projekcie

Właściwie oznacza to, że dany pracownik jest oceniany osobno za pracę w dziale i osobno w projekcie/projektach. Znowu dobre praktyki mówią o tym, by pracujący w projekcie wiedzieli zawczasu na co liczyć i co decyduje o wysokości premii. Z punktu widzenia motywacji projektowej rewelacyjnym pomysłem jest, by nie wynagradzać poszczególnych osób za ich indywidualny wysiłek, a raczej cały zespół za wynik projektu.

Jak to zrealizować w przypadku premii projektowych? Można na przykład tak: wszyscy (łącznie z PMem!) dostaną pieniądze na konta dopiero, kiedy projekt zakończy się sukcesem (przy dłuższych projektach może to być osiągnięcie na czas ważnego kamienia milowego). Jeśli nie ma sukcesu - nie ma pieniędzy. Może to czasem niesprawiedliwe, ale praktyka pokazuje, że takie podejście potrafi zdziałać cuda, jeśli chodzi o oddolne wzajemne motywowanie się zespołu.

Pierwsze rozwiązanie będzie miało sens tylko jeśli szefowie działów będą zobowiązani brać przy ocenie uwagi kierowników projektów na serio. I uczestnicy projektów muszą zdawać sobie z tego sprawę. W drugim przypadku część strumienia pieniędzy dotychczas przechodzących przez działy musi być przekierowana na projekty. Jedno i drugie rozwiązanie oznacza więc wzmocnienie w firmie realnej pozycji kierownika projektu i projektów jako takich w firmie.

To tylko szkice możliwych rozwiązań. Natomiast wprowadzenie w jakiejkolwiek formie ewaluacji bazującej na wydajności pracy projektowej ma szansę zmniejszyć poziom abstrakcji i stresów związanych z ocenami okresowymi. No i oczywiście zwiększyć wydajność projektów.

Project Managerze, (d)oceń swój zespół projektowy - to jest Twój as w rękawie! Twoi ludzie będą bardziej zaangażowani w projekt - będą mieć na uwadze to, że ich zaangażowanie i osiągane wyniki w pracę przy projekcie są oceniane, ale i doceniane. Szczególnie, gdy projekt zakończy się sukcesem i będzie za tym szła gratyfikacja finansowa.


Konrad Klepacki, Trener GRUPY ODITK