Czy świadome organizacje zatrudniają seniorów

Gdy ubrany w nienagannie skrojony garnitur Robert De Niro przekracza progi siedziby modowego serwisu internetowego, ze zdziwieniem słyszy od rekrutera słowa: gdzie widzisz siebie za 10 lat? Na zadane pytanie odpowiada: "Masz na myśli, kiedy będę miał 80 lat?" To scena z filmu "Praktykant", w którym De Niro gra 70-latka rozpoczynającego staż w nowoczesnej korporacji. Czy to oznacza, że świadomi szefowie, wzorem filmowych bohaterów, powinni dzisiaj zatrudniać seniorów?

Zarządzanie różnorodnością

Niekoniecznie. Chociaż na tym m.in. polega trend zarządzania różnorodnością (Diversity Managment). Ta strategia zarządzania personelem uwzględniająca różne cechy zatrudnianych pracowników znana jest na świecie już od lat 60. W Polsce właśnie przestaje raczkować i wydaje się, że staje na nogi.

I faktycznie wiek powyżej 55 roku życia, jak wynika z danych Komisji Europejskiej, to aktualnie najczęstszy czynnik dyskryminujący, jaki pojawia się w firmach różnej wielkości. Zarządzanie różnorodnością w aspekcie wieku polega przede wszystkim na wykorzystaniu potencjału młodych ludzi, jak i osób w dojrzałym wieku, przy czym w stosunku do drugiej grupy sprowadza się głównie do zatrzymania doświadczonej kadry oraz odpowiedniego motywowania połączonego z minimalizowaniem ryzyka pojawienia się poczucia zagrożenia utratą pracy. Dobrą praktyką jest też zatrudnianie osób w wieku 45+. Należy jednak pamiętać o odpowiednim przygotowaniu procesu onboardingu w stosunku do takich pracowników, który to przebiegać będzie jednocześnie z poszanowaniem zasady równego traktowania, jak i uwzględniać będzie różnice pokoleniowe członków zespołu.

Chaos w zarządzaniu różnorodnością jest niepożądany. Dobrze, jeżeli w ramach strategii wprowadzone zostaną zasady postępowania na różnych poziomach zarządzania, które znajdą odzwierciedlenie w dokumentach: np. Polityce Zarządzania Różnorodnością lub Polityce Przeciwdziałania Dyskryminacji, które mogą systemowo łączyć oba te elementy.

Przeciwdziałanie dyskryminacji

Nierozerwalnym elementem zarządzania różnorodnością jest przeciwdziałanie dyskryminacji, które aktualnie w świadomych organizacjach nie sprowadza się jedynie do minimalizowania ryzyka prawnego związanego z naruszeniem zasady równego traktowania, ale stanowi również element budowania pozytywnej marki pracodawcy. Dobrą praktyką jest wdrażanie procedur, które zapobiegną dyskryminacji zarówno na wczesnym etapie, jakim jest proces rekrutacji i onboardingu, jak i w dalszej części trwania zatrudnienia. Prawo wychodzi naprzeciw pracownikom i zaopatruje ich w skuteczne narzędzie w postaci żądania odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania. Pracodawca jednocześnie ma obowiązek przeciwdziałania dyskryminacji oraz poszanowania zasady równego traktowania i dóbr osobistych pracowników. Niwelowanie ryzyka prawnego to jednak za mało. Tym bardziej, że jak wynika z badań przeprowadzonych przez Millward Brown we współpracy z Work Service, jedną z największych wartości wskazywanych przez pracowników jest sprzyjająca i pozytywna atmosfera w miejscu pracy. A to bez poszanowania różnorodności nie może się udać.

Zalecanym minimum, w szczególności w organizacjach zatrudniających ponad 20 osób, jest podjęcie przez pracodawcę działań polegających na:

• prezentacji i wyjaśnieniu przepisów prawa dotyczących obowiązków pracowników i pracodawcy oraz działań niepożądanych w organizacji (naruszenie dóbr osobistych, mobbing, dyskryminacja);

• wdrożeniu planu szkoleniowego z tego zakresu;

• wdrożeniu planu przeprowadzania anonimowych badań ankietowych w zakresie poziomu zadowolenia pracowników, ich potrzeb oraz doświadczanych sytuacji konfliktowych i ryzyka eskalacji konfliktów;

• opracowaniu i wdrożeniu wewnętrznych procedur antydyskryminacyjnych i antymobbingowych;

• wdrożeniu zasady wewnętrznej transparentności wynagrodzeń.

Świadome organizacje robią dzisiaj jednak znacznie więcej. Dobrą praktyką jest wprowadzenie elastycznych form zatrudnienia, które w szczególności stanowi odpowiedź na potrzeby pracowników z niepełnosprawnościami oraz rodziców dzieci wymagających opieki, jak również osób sprawujących opiekę nad innymi członkami rodziny. Coraz częściej proponuje się pracownikom również opiekę psychologiczną, udostępnia infolinię, pod którą mogą zgłaszać problemy oraz organizuje programy dzielenia się wiedzą przez dojrzałych wiekiem pracowników.

Tak ukształtowana strategia zarządzania różnorodnością pozwala nie tylko na budowanie odpowiedzialnego społecznie miejsca pracy, ale także na przyciągnięcie wartościowych pracowników. Zdecydowanie więc powinna być kompatybilna ze strategią employer branding, co pozwoli na systemowe wprowadzanie zmian w organizacji.

Monika Wieczorek - Trener Grupy ODiTK