3/07/2023

Data storytelling – jak opowiadać o danych?

Współcześni inżynierowie i menadżerowie to nie tylko osoby zarządzające procesami, projektami czy ludźmi. W świecie pędzącej cyfryzacji, to unikalne na skalę firmy postaci, które w obszarze swojej specjalizacji muszą trzymać rękę na pulsie tak, by nie poddać się konkurencji.

A kiedy faktycznie śledzą poczynania rynku, widzą potencjał nowych produktów albo znajdują świeże rozwiązania, pojawia się kluczowy moment, od którego zależy sukces wdrożenia. Prezentacja. Przed innymi inżynierami, przed zarządem czy osobami decyzyjnymi.

Skoro mowa o środowisku inżynierskim, to słuszna będzie prezentacja oparta o dane. I tu pojawia się pojęcie data storytelling.

Czym jest data storytelling?

Opowiadanie historii ma niezwykłą moc angażowania emocji odbiorców i pobudzania ich wyobraźni. Kiedy dane przedstawiane są w formie historii, ludzie mają tendencję do dużo skuteczniejszego zapamiętywania informacji poprzez utożsamianie się z opowieścią.

Data storytelling to umiejętność użycia danych osadzając je w kontekście i narracji dostosowanej do publiczności, do której adresowana jest prezentacja. Technika ta wykorzystuje nie tylko analizę i statystyki, ale także wizualizację graficzną danych, ewaluację jakościową i kontekstualną oraz talenty prezentacyjne, czy nawet aktorskie.

Obrazując w praktyce, wspomnę jedną z konferencji, na której występowałem. Prezentowałem tam dane dotyczące wdrożeń BIM-u (Building Information Modeling - to obszar, w którym działam na co dzień) w organizacjach. W swoim wystąpieniu wykorzystałem analogię.

Zaprosiłem odbiorców, by pomyśleli o organizacji jak o substancji złożonej z pierwiastków chemicznych, wziętych z tablicy Mendelejewa. Każdy dział to inny pierwiastek, który musi współpracować z pozostałymi, aby osiągnąć rezultaty. Porównałem wprowadzenie BIM-u do organizacji do wprowadzenia nowego pierwiastka, bizmutu.

Bizmut ma wyjątkowy, różowy kolor, więc postanowiłem wykorzystać ten kolor jako motyw wystąpienia. Chodziło o to, aby opowiedzieć historię w sposób, który przykuje uwagę i zapadnie w pamięć. W mojej prezentacji opisałem, jak BIM, tak jak bizmut, musi wejść w dobre reakcje z innymi pierwiastkami (działami w organizacji). Musi dostosować się do istniejących procesów i przyczyniać się do osiągania wspólnych celów. Wykorzystując tę analogię, przedstawiłem to w sposób zrozumiały i lekki, podkreślając, że wprowadzanie nowego pierwiastka, czyli BIM-u, nie może spowodować katastrofy w laboratorium organizacji, a zapewnić jednorodną syntezę. Prezentacja odniosła sukces!

Często korzystam z technik data storytellingu w swojej pracy. Poniżej dzielę się porcją wskazówek, które mogą być przydatne również dla Ciebie. Wszak przy zastosowaniu kilku kluczowych elementów, data storytelling może być stosowany niezależnie od dziedziny/branży, w jakiej pracujesz. Ta technika prezentacji to kombinacja umiejętności miękkich, nadających się do każdego środowiska, nie tylko inżynierskiego.

Data storytelling w praktyce

Żeby data storytelling przekuł się na efektywność w przekonywaniu do swoich pomysłów, zastosowanych musi zostać kilka elementów. Najważniejszym z nich będzie opracowanie odpowiedniej narracji, czyli scenariusza. Przygotowując prezentację, pamiętaj o tych kwestiach:

1. Analiza

Mając przed sobą zbiór informacji, należy je najpierw dogłębnie i wielopłaszczyznowo przeanalizować. Zrewiduj, czy ilość i jakość jest wystarczająca do przekonującej i zrozumiałej prezentacji. Warto podeprzeć się tutaj metodyką SMART przydatną w operowaniu danymi określaniu celów. Zgodnie z tą teorią cele (tu dane) powinny być: konkretne, mierzalne, osiągalne (tu wpływające na osiągnięcie celów), istotne i, jeśli jest to adekwatne, określone w czasie.

2. Określenie priorytetów

Z gąszczu danych warto wydobyć faktycznie to, co bezpośrednio wpływa na główny postawiony cel. Nadmiar informacji potrafi być dezinformacją. Postaw na konkret.

3. Kontekst odbiorów

Ważnym aspektem jest zrewidowanie grupy odbiorców, tak by dostosować język, styl i tematykę do ich preferencji i relacji z osobą prezentującą. To kluczowe, jeśli chcesz złapać nić porozumienia i zbudować relację, która przekuje się na sukces przekazu.

4. Budowa

Same dane nie wystarczą do stworzenia optymalnej historii, dlatego ważna jest wiedza o odbiorcach i samej branży, w której się poruszamy. Wprowadzaj dane w rzeczywistość biznesową lub szukaj analogii w tematach przyziemnych, łatwych i zrozumiałych. Stosuj porównania, przenośnie, czy osadzaj w innej niż temat główny, ale znanej odbiorcom, dziedzinie. Być może pewna korelacja jest spowodowana czymś specyficznym dla danej branży lub segmentu biznesowego albo mogą występować anomalia w danych, które są efektem zewnętrznych zdarzeń. Wskazanie tych elementów jest istotne, aby zapewnić odpowiedni kontekst umożliwiający zrozumienie szerszej narracji.

5. Wizualizacja

Do niektórych odbiorców (słuchowców) dotrze sama opowieść, inni potrzebują tę opowieść zobaczyć. Wizualizacja danych jest potężnym narzędziem wspierającym przekaz koncepcji. Istnieje jednak wiele różnych rodzajów wizualizacji, dlatego wybierz taki, który obrazuje i podkreśla informacje kluczowe w relacji czasu czy z innymi elementami. To nic innego jak obrazowe opowiadanie historii z kontekstem.

6. Strukturyzacja

Opowiadanie tradycyjnej historii często obejmuje wprowadzenie, rozwinięcie akcji poprzez budowanie napięcia i ekspozycje problemu aż po kulminację w kluczowym momencie przekuwającą się we wniosek. Na koniec powtórzenie tezy i ostateczne rozwiązanie. Dokładnie takie samo strukturyzowanie może znaleźć swoje odzwierciedlenie w data storytellingu. Odbiorcy podświadomie są zaznajomieni z taką budową historii. Strukturyzacja pomoże Ci przyciągnąć ich uwagę, stworzyć ramy dla przyswajania informacji i pozwoli ludziom lepiej zrozumieć znaczenie i ważność danych.

7. Obróbka

Przy data storytellingu, niezależnie od tematu, ważne jest, aby historia była czytelna i zwięzła. Podobnie jak w przypadku innych form pisemnych i prezentacji, należy ciągle przeglądać i edytować narrację, aż stanie się wyjątkowo klarowna. Jak powiedział Blaise Pascal: "Gdybym miał więcej czasu, napisałbym krótszy list." To samo dotyczy historii danych. Unikaj zbędnych dodatków, które odwracają uwagę od głównych punktów. Dzięki temu odbiorcy skupią się na tym, co naprawdę ma znaczenie.

8. Moment kulminacyjny

Pamiętaj, że sama prezentacja to nie tylko przekaz werbalny i pokaz slajdów ze schludnymi grafikami. Żeby dopełnić spektaklu, kluczowe jest stworzenie nastroju, odpowiednia intonacja, gestykulacja, dynamika wystąpienia i aktywizacja słuchaczy. Wszystkie te aspekty stanowią oprawę dla danych i powodują, że pozornie nudne informacje stają się przystępne, atrakcyjne i przekonujące.

Jaką historię chcesz opowiedzieć?

Data storytelling to potężne narzędzie do przekazywania złożonych danych publiczności. Wymaga ono konstrukcji klarownej i istotnej narracji, analizowania i wizualizowania danych oraz talentów prezentacyjnych. Z jednej strony potrzebne jest do tego podejście analityczne i znajomość branży, z drugiej - szeroki wachlarz umiejętności miękkich, związanych bądź co bądź z aktorstwem.

Zachęcam Cię do eksperymentowania z metodami data storytellingu w swojej pracy. Spróbuj zastosować analizę, kontekstualizację i wizualizację danych, aby stworzyć przekonujące historie. Baw się różnymi strukturami narracyjnymi i eksperymentuj z technikami prezentacyjnymi. Pamiętaj, że data storytelling nie ogranicza się tylko do dziedziny inżynieryjnej - może być stosowany w różnych branżach i obszarach działalności. Odkryj potencjał tworzenia angażujących i zapadających w pamięć opowieści opartych na danych. Obserwuj, jak Twoje prezentacje nabierają nowej jakości i przekonują do Twoich pomysłów.

Jędrzej Pasalski - Trener, konsultant GRUPY ODITK

 

Polecane szkolenie:

 

 

Autor artykułu
24/06/2024

Samoświadomość, odwaga i ciągła nauka - czyli leadership po nowemu

„Ciągle jeszcze się uczę” - miał powiedzieć pewnego dnia Michał Anioł. Ten wyjątkowy twórca epoki...

22/04/2024

Kompetencje przyszłości i power skills – czyli jak rozwijać prawdziwych ludzi w świecie sztucznej inteligencji

Na zmianę potrzebnych nam umiejętności/kompetencji wpływa świat, w którym żyjemy. Na jakie future...

15/03/2024

Dobrostan pracowników – jak go wzmacniać?

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym sukces organizacji nie zależy tylko od efektywności...

12/02/2024

Sztuczna inteligencja w produkcji – czego się spodziewać? Co już się dzieje?

Jestem wielkim entuzjastą sztucznej inteligencji (AI). Ogromne wrażenie robi na mnie szybki rozwój...

24/10/2023

Cisza – negocjacyjne złoto

Ostatni kwartał roku to czas wzmożonych negocjacji. Wydajemy budżety, walczymy o budżety, umowy,...

25/09/2023

Przepis na wypalenie zawodowe

Karolina, menadżerka dużego zespołu, jadąc jak co dzień do pracy, tym razem płakała. Zawsze...

30/08/2023

Have fun! – jak czerpać radość z codziennej pracy

Czy wiesz, jak czerpać radość z codziennych czynności i jak zarażać nią nawet największych...

31/07/2023

Poczucie szczęścia u pracowników – droga do budowania odpowiedzialności w zespole

Powiem to wprost – jeżeli chcesz mieć odpowiedzialnych ludzi, musisz zadbać o ich poczucie...

12/06/2023

Talenty i mocne strony - podejście na nowe czasy

W 2018 roku Instytut Gallupa przeprowadził badania, z których wynika, że ludzie mający okazję...

22/05/2023

Jak znaleźć gen innowacji u inżyniera?

Jak odróżnić inżyniera, który będzie żyłą złota dla firmy ze względu na swoje pomysły, od innego,...

5/04/2023

Czy szukanie sensu w pracy ma sens? I co z tym wspólnego ma retencja Talentów.

Pozyskiwanie Talentów z rynku pracy jest nie lada wyzwaniem, ale ich retencja w organizacji jest...

21/03/2023

Menadżer Coachem – czyli jak prowadzić pracownika w świecie BANI

Coaching menadżerski, temat znany od dawna, dziś przeżywa swój renesans. Dlaczego? Bo żyjemy w...

14/02/2023

Nie jestem szefem - po co mi marka osobista w Internecie?

Z marką osobistą jest jak z pogodą - zawsze jakaś jest. Nie każdemu będzie to odpowiadać! Nawet...

31/01/2023

TRIZ w rozwiązywaniu problemów na produkcji – „butelkowe” case study

Prowadząc szkolenia i praktyczne warsztaty z technik rozwiązywania problemów narzędziami TRIZ,...

7/12/2022

Dlaczego nie chcemy mówić o mobbingu?

Eskalujący konflikt, mobbing, dyskryminacja i molestowanie są ukrytą zmorą niejednej organizacji....

21/11/2022

Relaunch zespołu – nowe otwarcie dla efektywności

Choć wiele firm w ostatnich miesiącach podjęło decyzję o częściowym lub pełnym powrocie do biur,...

8/11/2022

Gry, które rozwijają ludzi i integrują zespół!

Wyobraź sobie stację badawczą zlokalizowaną na dnie oceanu. To podwodne laboratorium jest też domem...

17/10/2022

Quiet quitting – wyzwanie dla menedżera

Praca na „pół gwizdka”, „mi to lotto”, „co ubijesz, to ujedziesz”, „jak zarobić, żeby się nie...

19/09/2022

Mądre usprawnienia, które dostarczają wartość biznesową

Przypomnij sobie sytuację, kiedy musiałeś rozwiązać jakiś problem, np. naprawić coś, co się zepsuło.

10/08/2022

Czy wiesz, jak naładować swój osobisty powerbank?

Czy znasz to uczucie, gdy w zasadzie dbasz o siebie, jednak coraz częściej boli Cię głowa,...

4/07/2022

Rozwój menedżerów - trendy vs potrzeby

Jakie działania rozwojowe otrzymali menedżerowie w Twojej organizacji w 2022 roku? Jaki rozwój im...

20/06/2022

Rodzic ze spokojem w pracy – Pozytywna Dyscyplina w praktyce

Głośne dyskusje i słynne słowo „ZARAZ”. Foch i trzaskanie drzwiami. Posiłek, który ciągnie się...

23/05/2022

Jeśli pracownik umie, ale nie chce – jak wzmacniać motywację i zaangażowanie?

Poznaj Roberta. Pracuje w firmie od dłuższego czasu. Świetnie radzi sobie ze wszystkimi, nawet...

17/05/2022

Kiedy pracownik nie umie, ale chce – przywództwo sytuacyjne w świeżej odsłonie

Ewa rozpoczyna pracę na produkcji. Porusza się po firmie i przydzielonych zadaniach jak we mgle....

11/04/2022

Gorące, klimatyczne okazje biznesowe

W biznesie rzadko jakiś trend jest tak jednoznaczny i długoterminowy jak aktualna fala zmian...

14/03/2022

Od inżynierii produktu do inżynierii wartości – Value Engineering

Projektowanie produktów i usług powinno być wyraźnie połączone z potrzebami ich odbiorców. Czy tak...

14/02/2022

Trendy w rozwoju menadżerów

Ostatnie dwa lata zmieniły krajobraz naszych biur i sposób pracy. Model pracy hybrydowej zostanie z...

17/01/2022

Społeczności – organizacyjny potencjał synergii i transferu wiedzy

W nowej rzeczywistości każda organizacja potrzebuje nie tylko przetrwać kryzysowy czas, ale...

13/12/2021

Nie ma dymu bez ognia i zespołu bez zaufania - jak budować bezpieczeństwo psychiczne

„Nie ma zespołu bez zaufania” jak twierdzi Paul Santagata (Head of Industry w Google). Twierdzenie...

22/11/2021

Innowacje w czasie katastrofy klimatycznej

Potrzeba nam dziś rewolucyjnych, dysruptywnych innowacji - tysięcy nakładających się większych i...

4/10/2021

Docenianie - bo żeby docenić…. trzeba cenić

Jak to jest, że 80% badanych Polaków uważa, że warto doceniać, chciałoby być docenianym częściej i...

20/09/2021

Jaką wartość mają wartości w Twojej organizacji?

Jeśli przed pandemią - choć z trzaskiem - dźwigaliśmy braki w kulturze komunikacji czy współpracy w...

7/09/2021

CONTROLLER 5.0 - Controlling Leaders of To(morrow)Day

VUCA Times, globalizacja, Big Data, automatyzacja, robotyzacja, zamiana towarów w usługi, zwinne i...

30/08/2021

Na szerokie wody mnie weź – onboarding w zdalnym wydaniu

Nie zawsze łatwa decyzja o odejściu z poprzedniej firmy, nowe środowisko i zadania, a to wszystko w...

30/07/2021

Klimatyczny wstrząs dla biznesu - „Fit for 55”

Trudno nie dostrzegać symptomów zmian klimatu. Nie tylko zarządzający, ale też pracownicy firm na...

9/07/2021

Trening silnej woli latem (i nie tylko) – to możliwe!

Siła woli to pojęcie, o którym słyszy się stosunkowo często. Zazdrościmy jej tym, którzy ją mają....

21/06/2021

Inspiracja i pragmatyzm – program rozwojowy dla menadżerów w modelu 70:20:10 (case study)

Najbardziej lubię się uczyć na przykładach. Jest w nich dużo inspiracji, ale i lekcji o tym, co...

7/06/2021

Eksperymentowanie - Agile Mindset od kuchni

Zarządzanie w środowisku, w którym nie zachodziły częste zmiany, było relatywnie łatwe. Gdy jest...

24/05/2021

Jaka piękna katastrofa – lekcje płynące z Misji Apollo 13

Wszyscy wiemy, że warto uczyć się na sukcesach. A ja, tak jak bohater filmu Ridleya Scotta „Dobry...