Gorące, klimatyczne okazje biznesowe

W biznesie rzadko jakiś trend jest tak jednoznaczny i długoterminowy jak aktualna fala zmian związanych z klimatem.

"Zmiany klimatu to bujda, a biznes nie ma się czym przejmować" - taka narracja funkcjonowała w świadomości społecznej i myśleniu firm jeszcze kilka, kilkanaście lat temu.

Wraz z rosnącym zrozumieniem tematu i widocznymi gołym okiem zmianami środowiska postrzeganie sprawy dynamicznie ewoluowało. Przeszliśmy przez fazę "klimat się zmienia, ale to nie przez człowieka", potem "może i wpływamy na klimat, ale zmiany nie będą takie złe", aż do "to katastrofa i już nic nie da się zrobić".

To ostatnie, fatalistycznie myślenie jest aktualnie niezwykle silne, szczególnie w młodym pokoleniu Z. Jednak stopniowo wyłania się kolejny mindset - tym razem inicjowany przez biznes - "zmiany klimatyczne są nieuchronne i, jak na każdej zmianie, da się na nich zarobić".

W tym artykule przedstawiam biznesowe filary tej nowej postawy. Mogą one zainspirować firmy do przyjęcia proaktywnej strategii klimatycznej jako czegoś, co po prostu jest częścią procesu generowania zysków.

Ograniczenie kosztów

Badania z 2020 roku pokazują, że w Europie stosunkowo niewielkie wydatki firm na redukcje emisji gazów cieplarnianych przynoszą znaczące oszczędności. Inwestycje w niskowęglowe projekty takie jak generowanie energii odnawialnej czy ograniczenia zużycia prądu przynoszą, biorąc pod uwagę cały cykl życia inwestycji, 17 Euro oszczędności na każdą unikniętą tonę emisji CO2. Z kolei podobne badanie z 2017 roku w USA podaje liczbę 24 dolarów na tonę. Można oszczędzać mniej emitując.

Świetnym przykładem jest IKEA, która wdrożyła szeroko zakrojony program redukcji emisji gazów cieplarnianych w firmie. Ta umocowana w strategii firmy inicjatywa, obejmująca m.in. inwestycje w panele fotowoltaiczne, optymalizację termiczną budynków, pracę nad łańcuchami dostaw czy edukację energetyczną pracowników, pozwoliła na redukcję śladu węglowego firmy o 7% przy jednoczesnym wzroście sprzedaży o 15%.

Tańszy kapitał

Kurs na klimat może również zmniejszyć koszty pozyskania kapitału. Sektor finansowy, będąc pod silną presją polityczną, w coraz szerszym zakresie włącza się w finansowanie działań proklimatycznych. Banki i fundusze inwestycyjne rozliczane są z tego, ile gazów cieplarnianych emitują firmy finansowane przez ich portfele kredytów i ile projektów redukcji CO2 finansują. W efekcie instytucje finansowe w coraz większym stopniu będą wymagały podawania śladu węglowego przez firmy-kredytobiorców oraz będą preferowały projekty proklimatyczne i prośrodowiskowe.

Głośnym przykładem jest kredyt udzielony w 2019 roku Grupie Energa przez Santander Bank, którego oprocentowanie jest zmienne i zależne od wykazywanego przez kredytobiorcę wymiernego współczynnika ESG (Enviromental, Social reponsibility, corporate Governance).

Kapitalizowanie zmiany postaw i zachowań

Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Nowojorski pokazują, że nawet w pandemicznej zawierusze marki postrzegane jako zrównoważone zwiększyły udział w rynku w USA. Ten trend będzie tylko narastał wraz z rosnącą świadomością klientów oraz legislacjami np. wymuszającymi oznakowanie produktów wg ich śladu węglowego (co planuje Unia Europejska w ramach pakietu Fit for 55).

Z drugiej strony podobna dynamika pojawia się po stronie pracowników. Firmy legitymujące się realnymi działaniami proklimatycznymi przyciągają lepszych fachowców. Rynek pracy, w coraz większym stopniu składający się z millenialsów i pokolenia Z, bierze pod uwagę to, co pracodawcy robią w kwestii środowiska.

Zielona analityka

Aby czymś zarządzać, trzeba to mierzyć - to mantra każdego dojrzałego menedżera. Dla międzynarodowych koncernów z listy Fortune 500 od lat naturalne jest już mierzenie śladu węglowego - całkowitej emisji gazów cieplarnianych tak emitowanych z własnej działalności, jak i wynikających z łańcuchów logistycznych czy użytkowania ich produktów. Jednocześnie większość firm wciąż nie ma wiedzy na temat tego, jak precyzyjnie opomiarować swój wpływ na środowisko, a top menedżerowie nie rozumieją samego pojęcia śladu węglowego.

Jest to duże wyzwanie dla firm choćby ze względu na legislacje wymagające od przedsiębiorstw transparentności w tym obszarze. Unijne reguły raportowania niefinansowego już dziś wymagają od biznesów notowanych na giełdach, banków i ubezpieczalni podawania swojego śladu węglowego. Wyzwanie pogłębi się, gdy od końca 2022 wejdzie w życie unijna Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) - dyrektywa rozszerzająca obowiązki raportowania na firmy powyżej 250 pracowników, a więc dziesiątki tysięcy przedsiębiorstw w Europie. A ślad węglowy to tylko jeden z kilku parametrów, które będą obliczane i weryfikowane w ramach narastającej szybko fali oczekiwań rynku co do wdrożenia wspomnianych wcześniej polityk ESG.

Czy to problem dla biznesu? Na pewno. Jednocześnie ta luka w wiedzy klimatycznej jest dużą szansą dla sektora szkoleniowo-doradczego. Aktualnie tematem ESG zajmuje się wąska grupa największych firm konsultingowych. A z pewnością potrzeby rynku w kwestii wiedzy i wsparcia są większe, niż aktualne możliwości przerobowe. Da się na tym zarobić - to błękitny ocean.

Niskoemisyjne produkty

W USA zielona ekonomia opiewa na 1300 miliardów dolarów i rośnie o 20% każdego roku. Produkty konsumenckie, które zostały zaliczone w taki czy inny sposób do zrównoważonych środowiskowo, mimo że obejmowały jedynie 16% sprzedawanych dóbr, to odpowiadały za 50% wzrostu rynku. Począwszy od elektrycznych samochodów, gdzie Tesla jest najwyżej wycenianą marką w branży automotive, po bazujące na roślinach produkty spożywcze, których sprzedaż rośnie 5 razy szybciej niż pozostała część rynku. Zielone (choć czasem jedynie zielonkawe) produkty po prostu sprzedają się lepiej.

Zielone innowacje

Jednocześnie wszyscy analitycy tematu są zgodni, że aktualne produkty i technologie nie wystarczą, by zredukować do zera nasze globalne emisje CO2. Potrzebny jest olbrzymi wysiłek innowacyjny, by opracować nisko- i zeroemisyjne produkty i doprowadzić do utworzenia gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). To wielkie wyzwanie, bo o ile w niektórych obszarach mamy pomysł na to jak zdekarbonizować produkty, to np. w branży cementowej, stalowej czy w obszarze przechowywania energii znalezienie efektywnych kosztowo sposobów prowadzenia bezemisyjnego biznesu jest dopiero przed nami.

Jednocześnie dziś choćby nad opracowaniem skutecznego sposobu magazynowania prądu pracują setki firm od wielkich graczy, po startupy. Wierzę (i inwestorzy również wierzą), że którymś z nich w końcu uda się stworzyć przyjazne środowisku i tanie baterie, które pozwolą na przechowywanie prądu z OZE w wielkiej skali. Firmy, które tego dokonają, przyniosą za dekadę swoim właścicielom bajońskie fortuny i będą ikonami gospodarki XXI wieku. Trudno o bardziej klarowną szansę dla firm inżynierskich.

Podsumowując

Najpierw pandemia, a teraz wojna. Żyjemy w świecie VUCA - Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity. I to się nie zmieni - przywyknijmy do tego, że już nie będzie stabilnie, że kolejne wstrząsy - polityczne, technologiczne, medyczne czy środowiskowe będą pojawiały się regularnie i wywracały nasz zglobalizowany świat do góry nogami. Jednocześnie megatrend klimatyczny to coś, na co można liczyć, że będzie na pewno tylko narastać i o co można oprzeć swój biznes.

Z pewnością przed nami wiele zagrożeń i kryzysów klimatycznych. Ale jak na każdym kryzysie - ktoś zyska, ktoś straci. Dostrzeżmy szansę, wskoczmy do pociągu klimatycznych zmian i upewnijmy się, że nasze będzie na wierzchu. A planeta i nasze dzieci tylko na tym zyskają.

Konrad Klepacki, Trener i Konsultant GRUPY ODITK

26 kwietnia 2022 o 11:00 zapraszamy na webinarium "Zmiany klimatu - katastrofa czy szansa dla biznesu?".

Poprowadzi je Konrad Klepacki, autor powyższego artykułu. Podczas webinarium zaproponujemy zmianę paradygmatu i skupienie się na szansach, jakie mogą towarzyszyć odpowiedzi na klimatyczne wyzwania. Takie podejście wzmacnia innowacyjność i pozwala budować przewagę konkurencyjną.

Omówimy kwestie:

Zmiany klimatu a biznes: na jakie wyzwania potrzebujemy być gotowi?
Jak ukierunkować działania w organizacji, by w rzeczywisty, mierzalny sposób wesprzeć wysiłki klimatyczne i środowiskowe.
Jak zmienić paradygmat z katastrofy na szanse i innowacje proklimatyczne.
Jak praktycznie zabrać się do opomiarowania i redukcji śladu węglowego.
Dostosowanie się do nowej rzeczywistości legislacyjnej i włączenie firmy w nurt strategii ESG (Environmental, Social responsibility, Governance).

Webinarium potrwa około 50 minut i będzie realizowane na platformie Zoom. Udział bezpłatny - rejestracja udziału.