Jak oswoić niepewność – redukuj swój lęk

Kto z nas lubi się bać? Nie chcemy lęku. Unikamy go na różne sposoby (mniej i bardziej zdrowe). Choć to podstawowe uczucie, które towarzyszy nam całe życie.

Aktualna sytuacja zagrożenia nasila nieprzewidywalność i niepewność w wielu dotychczas stabilnych i bezpiecznych sferach życia. Choć od lat mówimy o VUCA Times, to dziś czujemy je w nowym wydaniu. I niepokoimy się, boimy się, a czasem... zarażamy się wirusem lęku.

Jak się nie dać rosnącej niepewności? Jak redukować swój niepokój? Dziś w tym duchu dzielę się kilkoma refleksjami.

Redukuj swój niepokój

Strach jest zdrową reakcją, dopiero niepokój zatruwa.

Strach świadczy o tym, że myślimy i zapewne analizujemy możliwe scenariusze. Im konkretniejszy jest przedmiot strachu, tym większa szansa, że podejmiemy jakieś działania zaradcze i dzięki temu... rozładujemy strach. Jednak przy dużej niepewności, kiedy wiele rzeczy nie znajduje odpowiedzi, w miejsce strachu pojawia się toksyczny, rozlany jak jezioro, niepokój. A wtedy w nocy ze snu raczej nici.

Jak się nie dać?

• Daj sobie zgodę na strach (bo on i tak jest) i... idź dalej.

• Ukonkretnij swój strach. Zawęź do jednej sprawy: "Dziś czuję strach przed...".
  Ten ruch to pierwszy krok do odzyskania kontroli.

Redukuj niepewność

Koncentruj się na tym, co jest wiadome, zamiast na tym, co niejasne.

Wszyscy poszukujemy informacji, aby czuć się pewniej. To zdrowa reakcja, dopóki śledzimy je z intencją, by mieć szerszy obraz i większą jasność sytuacji. Po to, by w konsekwencji zadbać lepiej o siebie i bliskich. A Ty jakich informacji szukasz i z jakich źródeł korzystasz? Jak często to robisz w ciągu dnia? I co, jeśli są to informacje, które są niepewne i dodatkowo potęgują Twoje i tak spotęgowane emocje?

Jak się nie dać?

• Świadomie wyszukuj informacji i filtruj je. Zdecyduj, ile razy w ciągu dnia chcesz się aktualizować - zamiast natrętnie śledzić je cały dzień.

• Koncentruj się na tym, co jest już wiadome, klarowne i jasne. Znajduj wskazówki, co właściwie można zrobić. Najlepiej, co można zrobić już dziś.
  Takie działanie przywraca Ci poczucie kontroli nad sytuacją. Koncentruje uwagę na tym, co jest jasne i co można zrobić.

Rób coś

Działaj aktywnie, bo to redukuje niepokój.

Strach fizjologicznie przygotowuje nas do wysiłku i działania. A my psychologicznie wtedy często wycofujemy się z aktywności, zastygamy. A to krok do bezradności. Czyli niedobrze. Jeśli tak masz - zastanów się i szybko zdecyduj, co możesz i chcesz zrobić. I zrób to asap.

Wybierając działanie, pamiętaj, że potrzebujesz doładowania. Dlatego zaplanuj sobie łatwe zadania, gdzie sukces jest raczej pewny. Nie działaj zbyt ambitnie, ale typowo kaizenowo. Mały, pierwszy krok.

• Zrób coś dla bliskich.

• Zrób coś dla siebie, na co nie masz stale czasu - ciekawe, co przychodzi Ci do głowy?
  Działanie jest ważne, bo redukuje niepokój i przywraca poczucie kontroli.

Mów, ale nie marudź

Dzieci oswajają swoje lęki opowiadaniem sobie strasznych historii. To w tym wieku naprawdę działa stabilizująco na dziecięcą psyche. A czy my dorośli czasem ich nie przypominamy, prześcigając się w opowieściach, kto słyszał i wie bardziej/więcej/mocniej?

Tyle, że nam dorosłym to nie służy. Zamiast oswajać strach i tonować go, nakręcamy się i zarażamy wirusem lęku. Gdy to Ty dzielisz się niepokojącą informacją, czasem kilkukrotnie z różnymi osobami, to zwielokrotniasz jej negatywne działanie na swoją psyche przez samo powtarzanie. Do tego wystawiasz radar na śledzenie niepewności swoich słuchaczy - wzbudzasz ich lęk i widząc to - dodatkowo się nakręcasz. I po co Ci to?

Potrzebujemy rozmawiać - dobrze ten czas wykorzystać na mówienie o rzeczach, które się nie zmieniają, są bezpieczne lub pozytywne. To czas na docenienie jasnych i stałych punktów na naszej mapie na przykład: swoich Bliskich albo Kolegów z pracy.

Rozmowa wzmacnia i redukuje niepokój. Przywraca poczucie kontroli, o ile nie przerodzi się w marudzenie.

Podsumowując tych kilka refleksji - dbajmy o siebie, oswajając własną niepewność. Nie dajmy się wirusowi lęku, bo jest zaraźliwy.

Danuta Dunajska - Konsultant, Prezes Zarządu ODITK Consulting, GRUPA ODITK