Psychometria w akcji: Jak testy psychometryczne pomagają w działaniach rozwojowych?

Testy psychometryczne zyskują na popularności zarówno w edukacji, jak i w biznesie. Ich unikalna możliwość precyzyjnego diagnozowania zdolności, stylu interpersonalnego czy motywacji sprawia, że stanowią nieocenione narzędzie rozwoju osobistego i zawodowego.

Jakie korzyści mogą przynieść nie tylko jednostkom, ale i całym zespołom czy organizacjom?

W artykule przyjrzymy się różnym typom testów psychometrycznych, ich specyfice oraz praktycznym zastosowaniom w świecie rekrutacji, edukacji i rozwoju osobistego. Znajdziesz tu porcję informacji, jak wybrać najlepszy test dla danego procesu i co sprawia, że odpowiednio dobrany test może być kluczem do efektywniejszego rozwoju.

Czym są testy psychometryczne i w jaki sposób są wykorzystywane w procesie edukacyjnym?

Testy psychometryczne to, najprościej rzecz ujmując, zbiory pytań lub zadań wykorzystywanych do wnioskowania o zdolnościach lub osobowości człowieka. Charakteryzują się tym, że posiadają wysoką rzetelność i trafność.

Testy te można podzielić na:

Kognitywne testy psychologiczne - tzw. testy maksymalnych zdolności poznawczych, najczęściej stosowane w ocenie ogólnego poziomu inteligencji, logicznego rozumowania analitycznego lub zdolności językowych badanej osoby.

Niekognitywne testy psychologiczne - tzw. testy typowego zachowania, które oceniają takie aspekty psychiki człowieka jak: system wartości, motywacja, styl myślenia i działania, styl komunikacji.

W biznesie doradczo-szkoleniowym wykorzystywane są one w procesach rekrutacji i selekcji, do budowania ścieżek kariery, do rozwoju osobistego czy rozwoju liderów.

Na bazie wyników testów psychometrycznych osobowościowych powstają usługi rozwojowe - sesje feedbackowe, szkolenia, warsztaty o charakterze integracyjnym.

W swojej karierze zawodowej zetknęłam się z ponad 20 licencyjnymi testami psychometrycznymi uznanych licencjodawców. A jest ich o wiele więcej.

Mamy testy psychometryczne osobowościowe oparte na Modelu Pięcioczynnikowym, znanym również jako "Wielka Piątka" (Big Five), jednym z najważniejszych i najczęściej stosowanych modeli w psychologii osobowości. Identyfikuje on pięć kluczowych wymiarów, które służą do opisu ludzkiego temperamentu. W Polsce dostępne są oparte na tym modelu testy Facet5 i Hogan Personality Inventory.

Dużą popularnością cieszą się testy oparte o teorię Carla Gustawa Junga, które diagnozują styl interpersonalny - Insihgts Discovery™, czy też te oparte na modelu DISC (Extended DISC®, Everything DISC®, DISC D3) oraz MBTI®.

Mamy polskie testy diagnostyczno-rozwojowe jak np. FRIS® - badający styl myślenia i działania czy też Ostendi Talent Hunter narzędzie do oceny kompetencji i dopasowania zawodowego.

Kolejną pulą testów są te badające mocne strony, potencjał lub motywację jak np. Gallup Clifton Strengths czy Reiss Motivation Profile®.

Są także testy skierowane do określonych grup zawodowych np. pracowników sprzedaży. Tu warto wymienić BRIGHT - test zachowań, obsługa Klienta i sprzedaż i FinxS® Sales Assessment.

Skąd taka popularność działań rozwojowych opartych o testy psychometryczne?

Dzięki testom psychometrycznym możemy nadać osobisty kontekst w procesie rozwojowym. A to znowu jest bardzo istotne z punktu widzenia angażowania - pomagamy ludziom rozwijać się, uczyć dla samych siebie. Im bardziej osoba ucząca się jest świadoma swojego rozwoju, swoich atutów, tym bardziej może go wspierać swoimi działaniami. Wynik badania kwestionariuszowego jest jak przejrzenie się w lustrze. Siłą metody lustra rozwojowego jest to, że pozwala nam spojrzeć na siebie w określony sposób. Możesz się dowiedzieć, jakim jesteś menedżerem, jakie masz predyspozycje - słowem, poznasz prawdę o sobie. Powiedzielibyśmy: koszula bliska ciału. Na co najłatwiej zwrócić czyjąś uwagę, jeśli nie na niego samego właśnie?

Oprócz tej personalizacji rozwoju, w mojej opinii, wpływ mają na to także trendy, które obserwujemy: wspieranie neuroróżnorodności w firmach, budowanie inkluzyjnych miejsc pracy, ale przede wszystkim zwiększanie efektywności osobistej, zespołowej czy organizacyjnej.

Na jakie testy psychometryczne obecnie postawić?

Nie każdy test psychometryczny będzie odpowiedni dla każdej firmy czy każdego procesu rozwojowego.

Co wybrać? To zależy od tego, na jakim rynku działamy, jakich informacji potrzebujemy i do czego ich chcemy użyć, jakim budżetem dysponujemy.

Jeżeli potrzebujemy wsparcia w obszarze rekrutacji i selekcji, to zwróciłabym uwagę na testy kognitywne: Test Rozumowania Abstrakcyjnego (ART) - najlepiej sprawdza się na stanowiskach kierowniczych, w sprzedaży, w pracy biurowej i na początkujących stanowiskach czy też Test Rozumowania Diagramowego (DRT), w przypadku wysoko wykwalifikowanych specjalistów, menedżerów technicznych, informatyków, inżynierów, analityków i naukowców albo test Rozumowania Numerycznego (NRT) dla księgowości, bankowości i na stanowiskach analityków finansowych. Wiadomo, że nie tylko zdolności się liczą - wiemy, że niezwykle ważna jest motywacja i dopasowanie do roli, zespołu i organizacji, co jest kluczowe w minimalizowaniu rotacji i maksymalizacji efektywności kandydata. Tu z powodzeniem stosowane są Harrison Assessments, Hogan, Gallup Clifton Strengths, Ostendi, FRIS czy te oparte na Jungu.

Zwróciłabym też uwagę na te testy, które mierzą zdolność do radzenia sobie ze stresem i złożonością, badają kontekstowy sposób myślenia, co jest kluczowe w nieliniowym i nieprzewidywalnym środowisku, jakim jest świat BANI, w którym funkcjonujemy - MTQ48, MTQPlus, Mindsonar czy PCM®.

Jeżeli pracujemy w organizacjach globalnych, to musimy zwrócić uwagę czy test, który wybierzemy, jest uniwersalny dla różnych kultur i narodowości.

Warto sprawdzić, czy testy psychometryczne, które wybieramy, są "user friendly". Czy platforma jest intuicyjna, jak wyglądają raporty, czy są przejrzyste, jaką mają grafikę, czy raport i test dostępne są w wielu językach.

Testy psychometryczne to potężne narzędzie, które umożliwia dokładne poznanie mocnych stron, stylu pracy, potencjału przywódczego a nawet poziomu odporności na stres badanej osoby. Stosowane zarówno w edukacji, jak i biznesie, wspierają nie tylko rekrutację, ale i budowanie bardziej świadomej i zaangażowanej kadry. Wybór odpowiedniego testu jest kluczowy - musi być on dostosowany do specyfiki firmy, wymagań kulturowych i potrzeb rozwojowych. Bez wątpienia, dzięki postępom technologicznym przyszłość testów psychometrycznych jawi się niezwykle obiecująco, otwierając przed nami nowe możliwości personalizowanego rozwoju i wsparcia dla każdego z nas.

Iwona Skiba, Dyrektor obszaru Psychologii Biznesu, GRUPA ODITK