2 października 2002 roku samoloty linii lotniczej Swissair nie opuściły swoich hangarów. Pasażerowie zostali z bezwartościowymi biletami w dłoniach. Gotówki na kontach nie starczyło, by wypełnić baki samolotów paliwem.
Przepływ pieniędzy się zatrzymał. Firma z 70-letnią tradycją stała się bankrutem. Trudności w firmie, które doprowadziły do takiego zakończenia zaczęły się dużo wcześniej. Z różnych powodów nie zostały zauważone, a przynajmniej nie mówiło się o nich głośno. Iluzja wielkości i niezniszczalności trwała prawie do końca towarzysząc upadkowi, niczym muzyka na tonącym Titanicu. Patrząc z dzisiejszej perspektywy, wspierając się wiedzą (jaką daje proces nawigacyjny N.E.W.S.) o zarządzaniu organizacjami i zespołem możemy powiedzieć, że przy podejmowaniu strategicznych decyzji nikt nie spojrzał na Południe. Chciano wierzyć, że bariery i trudności nie istnieją.
Historia linii lotniczych Swissair podawana jest, jako sztandarowy przykład tak zwanego myślenia grupowego. Myślenie grupowe ma miejsce w sytuacji, gdy tak bardzo skupiamy się na sukcesie (który jest jedyną dopuszczalną opcją), że zapominamy o możliwych barierach, które mogą ten sukces uniemożliwić. W organizacjach takie zaklinanie rzeczywistości staje się częścią kultury i wyraża się w przekonaniu, że zwycięstwo jest jedyną opcją. Szkoleni przeze mnie pracownicy jednej z firm ubrali to w humorystyczne stwierdzenie: "U nas nowy projekt jest wielkim sukcesem już w momencie ogłoszenia, że będzie realizowany - reszta to tylko formalności". Prawdziwe kłopoty zaczynają się, gdy ludzie przestają się z tego śmiać, a zaczynają na poważnie dzielić się na tych, którzy są z nami i tych, którzy są przeciwko nam. Ci, którzy są z nami, to ci, którzy się zgadzają, którzy nie mówią o problemach, nie zauważają ograniczeń. Reszta jest przeciwko nam. Konsekwencje takiej kultury organizacyjnej są takie, że każdy - kto chce pracować bezkonfliktowo (a czasem po prostu zachować pracę) - musi przestać myśleć o ograniczeniach i barierach, albo przestać o nich mówić. W konsekwencji ludzie i cała firma przestają te bariery zauważać.
Amerykański filozof George Berkeley zastanawiał się, czy upadające w lesie drzewo wyda dźwięk, jeśli nie będzie w pobliżu nikogo, kto mógłby je usłyszeć. Berkeley z pewnością doceniłby wysiłki wielu współczesnych liderów, zespołów i całych organizacji, którzy empirycznie sprawdzają tezę, że problemy nie istnieją, jeśli o nich nie mówimy. Góra lodowa, w którą uderzył Titanic raczej nie przejmowała się czy ktoś w nią wierzył, czy nie. Po prostu tam była.
Proces nawigacyjny N.E.W.S. to kompas, który pozwala nawigować bezpiecznie do celu i omijać góry lodowe bez udawania, że ich tam nie ma. W pierwszym artykule omawialiśmy kwestie Północne - związane z wyznaczaniem strategicznego kierunku działania. W drugim - kwestie Wschodnie - związane z budowaniem zaangażowania zespołu w realizację ustalonego kierunku strategicznego. Dzisiejsza, Południowa rozmowa dotyczy barier.
N.E.W.S. wskazuje na dwa główne typy barier, które uniemożliwiają osiągnięcie celu: bariery zewnętrzne i wewnętrzne. Te pierwsze to fizyczne trudności, wąskie gardła, braki zasobów, wiedzy i umiejętności, ograniczenia prawne i inne czynniki występujące w otoczeniu, które utrudniają realizację celów. Bariery wewnętrzne to przekonania w naszych głowach, które powodują, że realizacja czegoś przyjdzie nam łatwiej, albo trudniej. Ograniczenia w rozwoju firmy mogą wynikać zarówno z jednych, jak i drugich.
Proces nawigacyjny N.E.W.S. proponuje zespołom i organizacjom przyjrzenie się jak wygląda ich Południe. Na Południu są bariery i ograniczenia. Na Południu są wątpliwości. N.E.W.S. proponuje jednak coś więcej - konkretne kroki i narzędzia pracy z tymi barierami. Pracując na Południu tworzymy plan zarządzania ryzykiem, przyglądamy się różnym przekonaniom. Trudności w firmie w równym stopniu mogą wynikać z fizycznych trudności w otoczeniu, jak i z przekonań, jakie mają członkowie zespołu czy całej organizacji. O ile bariery zewnętrzne istnieją niezależnie od tego czy w nie wierzymy, czy nie - to magia naszych przekonań polega na tym, że wpływają na nasze realne działania. Henry Ford powiedział: "Jeśli sądzisz, że potrafisz, to masz rację, a jeśli sądzisz, że nie potrafisz, to też masz rację". Eksplorując Południe w procesie N.E.W.S. pracujemy zarówno z "twardymi" barierami zewnętrznymi, jak i "miękkimi" barierami wewnętrznymi.
Jednym z praktycznych narzędzi, którymi posługujemy się na Południu są "baby steps" - małe, dziecięce kroki. Swą nazwę zawdzięczają sposobowi uczenia się dziecka, które dokonując przełomowych, rewolucyjnych zmian w swoich umiejętnościach robi to drobnymi, niezauważalnymi z codziennej perspektywy etapami. Na przykład ucząc się chodzić każdego dnia trochę inaczej raczkuje, klęka, siedzi. Eksperymentuje ze swoim ciałem, robi jedną małą rzecz inaczej. Aż pewnego dnia po prostu wstaje. W procesie nawigacyjnym N.E.W.S. podobnie pracujemy z barierami. Doświadczenie pokazuje, że nagłe wprowadzanie zmian na drodze rewolucji rodzi nasz bunt. Efekty uzyskane metodą drobnych zmian w zachowaniach i nawykach przychodzą zaś naturalnie.
W maju 2001 roku, na kilka miesięcy przed bankructwem, firma Swissair świętowała swoje 70-te urodziny. W przekazywanych informacjach wskazywała, że "wyniki finansowe są tak słabe, że teraz może być tylko lepiej". Nie było. Zapomniano o Południu.
Na koniec mam do Ciebie prośbę.
Skrzyżuj ręce na piersiach, w słynnym z mowy ciała geście "zamknięcia". A teraz rozplącz ręce i skrzyżuj je jeszcze raz, tylko odwrotnie.
Zajęło to trochę czasu, choć wydawało się banalne, prawda? Nawet tak drobna zmiana potrafi być zaskakująco trudna, jeśli tylko to, co zmieniamy jest naszym nawykiem. W liniach Swissair nawykiem było niemówienie o problemach. W procesie nawigacyjnym N.E.W.S. jesteśmy świadomi tych mechanizmów. Stosowane w czasie warsztatów narzędzia stanowią skuteczną odpowiedź na pytanie jak pracować z barierami zarówno zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi.
Zapraszam Cię do przeczytania kolejnego artykułu dotyczącego Zachodu. W kompasie N.E.W.S. Zachód to plan dojścia na wyznaczoną wcześniej Północ, w sposób zgodny z określonymi na Wschodzie wartościami i przy uwzględnieniu barier zlokalizowanych na Południu.
Michał Grzesik - Konsultant Grupy ODiTK
Materiały powiązane:
Artykuł: O rozwoju osobistym
Artykuł: Proces nawigacyjny N.E.W.S., czyli rozwiązana zagadka Trójkąta Bermudzkiego w strategii firmy
Artykuł: Rozmowy o Północy - kierunek strategiczny w procesie nawigacyjnym N.E.W.S.
Artykuł: Podróż na Wschód - wartości organizacyjne w procesie nawigacyjnym N.E.W.S.
Artykuł: Na Zachodzie bez zmian - planowanie w procesie nawigacyjnym N.E.W.S
Czy zdarzyło Ci się utknąć na trudnym problemie technicznym, a jego rozwiązanie wydawało się...
Testy psychometryczne zyskują na popularności zarówno w edukacji, jak i w biznesie. Ich unikalna...
Świadomość własnego stylu pracy, czyli podejścia do codziennego wykonywania zadań, może znacząco...
„Ciągle jeszcze się uczę” - miał powiedzieć pewnego dnia Michał Anioł. Ten wyjątkowy twórca epoki...
Na zmianę potrzebnych nam umiejętności/kompetencji wpływa świat, w którym żyjemy. Na jakie future...
W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym sukces organizacji nie zależy tylko od efektywności...
Jestem wielkim entuzjastą sztucznej inteligencji (AI). Ogromne wrażenie robi na mnie szybki rozwój...
Executive coaching wg N.E.W.S.®
Ostatni kwartał roku to czas wzmożonych negocjacji. Wydajemy budżety, walczymy o budżety, umowy,...
Karolina, menadżerka dużego zespołu, jadąc jak co dzień do pracy, tym razem płakała. Zawsze...
Czy wiesz, jak czerpać radość z codziennych czynności i jak zarażać nią nawet największych...
Powiem to wprost – jeżeli chcesz mieć odpowiedzialnych ludzi, musisz zadbać o ich poczucie...
Współcześni inżynierowie i menadżerowie to nie tylko osoby zarządzające procesami, projektami czy...
W 2018 roku Instytut Gallupa przeprowadził badania, z których wynika, że ludzie mający okazję...
Jak odróżnić inżyniera, który będzie żyłą złota dla firmy ze względu na swoje pomysły, od innego,...
Pozyskiwanie Talentów z rynku pracy jest nie lada wyzwaniem, ale ich retencja w organizacji jest...
Coaching menadżerski, temat znany od dawna, dziś przeżywa swój renesans. Dlaczego? Bo żyjemy w...
Z marką osobistą jest jak z pogodą - zawsze jakaś jest. Nie każdemu będzie to odpowiadać! Nawet...
Prowadząc szkolenia i praktyczne warsztaty z technik rozwiązywania problemów narzędziami TRIZ,...
Eskalujący konflikt, mobbing, dyskryminacja i molestowanie są ukrytą zmorą niejednej organizacji....
Choć wiele firm w ostatnich miesiącach podjęło decyzję o częściowym lub pełnym powrocie do biur,...
Wyobraź sobie stację badawczą zlokalizowaną na dnie oceanu. To podwodne laboratorium jest też domem...
Praca na „pół gwizdka”, „mi to lotto”, „co ubijesz, to ujedziesz”, „jak zarobić, żeby się nie...
Przypomnij sobie sytuację, kiedy musiałeś rozwiązać jakiś problem, np. naprawić coś, co się zepsuło.
Czy znasz to uczucie, gdy w zasadzie dbasz o siebie, jednak coraz częściej boli Cię głowa,...
Jakie działania rozwojowe otrzymali menedżerowie w Twojej organizacji w 2022 roku? Jaki rozwój im...
Głośne dyskusje i słynne słowo „ZARAZ”. Foch i trzaskanie drzwiami. Posiłek, który ciągnie się...
Poznaj Roberta. Pracuje w firmie od dłuższego czasu. Świetnie radzi sobie ze wszystkimi, nawet...
Ewa rozpoczyna pracę na produkcji. Porusza się po firmie i przydzielonych zadaniach jak we mgle....
W biznesie rzadko jakiś trend jest tak jednoznaczny i długoterminowy jak aktualna fala zmian...
Projektowanie produktów i usług powinno być wyraźnie połączone z potrzebami ich odbiorców. Czy tak...
Ostatnie dwa lata zmieniły krajobraz naszych biur i sposób pracy. Model pracy hybrydowej zostanie z...
W nowej rzeczywistości każda organizacja potrzebuje nie tylko przetrwać kryzysowy czas, ale...
„Nie ma zespołu bez zaufania” jak twierdzi Paul Santagata (Head of Industry w Google). Twierdzenie...
Potrzeba nam dziś rewolucyjnych, dysruptywnych innowacji - tysięcy nakładających się większych i...
Jak to jest, że 80% badanych Polaków uważa, że warto doceniać, chciałoby być docenianym częściej i...
Jeśli przed pandemią - choć z trzaskiem - dźwigaliśmy braki w kulturze komunikacji czy współpracy w...
VUCA Times, globalizacja, Big Data, automatyzacja, robotyzacja, zamiana towarów w usługi, zwinne i...
Nie zawsze łatwa decyzja o odejściu z poprzedniej firmy, nowe środowisko i zadania, a to wszystko w...
Trudno nie dostrzegać symptomów zmian klimatu. Nie tylko zarządzający, ale też pracownicy firm na...