Building Information Modeling (BIM) – nowy wymiar branży budowlanej

Branża budowlana to stale rosnące wymagania w obszarze tworzenia nowej infrastruktury oraz nowych przestrzeni użytkowych/komercyjnych, także zabudowy mieszkaniowej.

Nowo realizowane projekty mają coraz krótsze terminy realizacji, są coraz bardziej złożone i wielowymiarowe. Obejmują wiele branż i zakresów, często mocno ingerując w istniejącą już zabudowę i infrastrukturę, powodując konieczność przebudowy lub dostosowania. Dodając do tego coraz krótsze terminy realizacji, trudniejszy dostęp do zasobów pracy (kadry budowlanej), galopujące ceny materiałów oraz liczne trudności związane z szacowaniem ryzyk projektowych - pilnym staje się znalezienie rozwiązania na te wyzwania.

Odpowiedzią jest nowoczesna technologia i jednocześnie metodyka - BIM (Building Information Modeling). Niezależnie od tego czy jesteś firmą projektową, generalnym wykonawcą, deweloperem, dostawcą materiałów i usług budowlanych czy też inwestorem, który realizuje projekt - istnieje możliwość zastosowania BIMu i uzyskania szeregu korzyści, ale przede wszystkim poprawy efektywności w realizowanym przez ciebie projekcie.

Co to jest BIM (Building Information Modeling)

BIM to unikalna technologia (i jednocześnie metodyka, dlatego mówimy techmetodyka), opierająca się na założeniu współpracy trzech komponentów, niezbędnych do powodzenia projektu:

1. zastosowanie nowoczesnych narzędzi informatycznych, urządzeń oraz technologii, które wykorzystują potencjał odpowiednio przygotowanej i dostarczonej informacji w formie cyfrowej, która dzięki metodologii BIM na każdym etapie inwestycji odpowiada na potrzeby pojawiające się w projekcie;
2. odpowiednio dopasowane procesy, dzięki którym kontrolujemy poziom i przepływ informacji w projekcie i na bardzo wczesnym etapie tworzymy założenia do zastosowania BIM w konkretnym projekcie;
3. współpraca wszystkich stron procesu inwestycyjnego, które na bardzo wczesnym etapie zaczynają dzielić się informacją i uczestniczą w kolejnych krokach do wspólnego celu, jakim jest powodzenie i dostarczenie projektu o zakładanych parametrach technicznych, kosztowych i jakościowych.

Jak branża budowlana odnosi się do BIMu

Budownictwo (wraz z projektantami, dostawcami, zamawiającymi) w ostatnich latach, na bazie raportów World Economic Forum, nie tylko nie zwiększa swojej produktywności, ale jako branża ją obniża. Stwarza to konieczność inwestycji w nowe technologie, nowe rozwiązania i wreszcie nowe podejście do budowania - czym jest właśnie BIM. W Handbooku wydanym przez Komisję Europejską, znajdziemy świetną puentę dotyczącą BIM - "digitalizacja tu i teraz".

Co daje BIM

BIM jest technologią, którą od kilkunastu lat z powodzeniem wykorzystują Amerykanie, Brytyjczycy czy też kraje skandynawskie. Niemcy planują wdrożyć BIM do zamówień publicznych, jako kryterium pozacenowe już w 2020 roku, a Czechy wdrożenie zakładają na 2022 rok.
Technologia dotyczy całego cyklu procesu inwestycyjnego i wszystkich stron w niego zaangażowanych. Każda ze stron ma do odegrania swoją rolę po to, by uzyskać maksymalne korzyści wynikające z BIM.

Wiele się mówi, że BIM jest skierowany głównie do branży projektowej - od której rozpoczyna się prace przy inwestycji/projekcie. Jednak wiele przykładów projektów zrealizowanych na świecie pokazuje, że największe korzyści uzyskuje się stosując BIM nie tylko podczas etapu planowania i projektowania inwestycji, ale przede wszystkim realizacji, odbiorów i obsługi FM/Asset Management. Wówczas odpowiednio przygotowane i dostarczone dane są wykorzystywane do wielu procesów, a podejmowane na ich podstawie decyzje - mają właściwą podstawę.

Do kluczowych elementów korzyści z BIM z pewnością należą:

• świadome planowanie i przygotowanie wszystkich szczegółów inwestycji oraz możliwość podjęcia świadomych decyzji na bardzo wczesnym etapie;  

• możliwość dokładnej kalkulacji inwestycji, przemyślenia logistyki projektu, także aspektów bezpieczeństwa, zbudowanie szczegółowego harmonogramu - na podstawie modelu 3D;

• możliwość zaplanowania bardziej wymagających elementów inwestycji, przeprowadzenie odpowiedniej analizy środowiskowej, konsultacji społecznych z lokalnym otoczeniem inwestycji;

• wykorzystanie zgromadzonych danych do prac związanych z obsługą, czy zarządzaniem daną inwestycją.

BIM daje wiele korzyści, by po nie sięgnąć trzeba się odpowiednio przygotować i zrozumieć, że BIM to współpraca. Podejmując bardzo wiele decyzji w świecie wirtualnym, na wstępnym etapie inwestycji - jesteśmy w stanie uniknąć i zrozumieć wiele sytuacji, które mogą mieć miejsce na naszej budowie i dzięki temu jesteśmy w stanie się do tego przygotować. Nie da się jednoznacznie wyliczyć korzyści jakie z tego płyną, ale możemy sobie wyobrazić, ile mogą nas kosztować nieprzewidziane duże zmiany, poprawki lub późno zauważone kolizje branżowe powodujące konieczność przeprojektowania, wydłużenia prac, zmiany technologii.

Od czego zacząć

Przykłady ostatnich przetargów z rynku polskiego pokazują, że kryterium pozacenowe BIM zyskuje na znaczeniu, a udokumentowanie posiadania odpowiedniej kadry BIMowej pojawia się jako wymóg przetargowy dla wykonawcy czy projektanta. Warto przygotować się do stosowania technologii BIM już teraz. Od czego zacząć?

Po pierwsze - przygotować zespół do realizacji projektu w formule BIM (nakreślić ich role w projekcie, kluczowe kompetencje w tym zakresie, zapoznać z metodyką i procesem BIM). Po drugie, przygotować środowisko w organizacji do pracy z BIM (nie chodzi tutaj o zakup drogiego sprzętu czy oprogramowania, ale o przygotowanie planu BIM dla naszego projektu, w oparciu o zgromadzoną wiedzę). I po trzecie, w dłuższej perspektywie przemyśleć kwestię przeszkolenia zespołu pod kątem certyfikacji BIM (np. BIM Introduction - operacyjnie i z lotu ptaka), podczas którego będziemy w stanie przejść kolejne kroki pracy z metodologią BIM.

Agnieszka Graszewicz, Koordynator projektów szkoleniowych GRUPY ODITK

Artykuł powstał na podstawie wywiadu przeprowadzonego z ekspertami BIM współpracującymi z GRUPĄ ODITK - Dariuszem Kasznią, Prezesem ECCBIM (Europejskiego Centrum Certyfikacji BIM) oraz Marcinem Sokołowskim, Ekspertem BIM Knowledge Hub Grupy Skanska na świecie.

BIM Introduction (Building Information Modeling) - operacyjnie i z lotu ptaka - szkolenie dla tych, którzy chcą dowiedzieć się więcej o BIM lub planują przygotować siebie / zespół do pracy w tej metodologii.