Rozwój po nowemu – WOW w procesach rozwojowych

Zmiana pokoleniowa w firmach, wszechobecna technologia i rzeczywistość VUCA kształtują nowe oczekiwania co do rozwoju.

Ostatnie lata to okres dominacji czterech trendów: personalizacji rozwoju, tech-mobilności (wykorzystanie narzędzi on-line), symplifikacji (rozumianej jako skracanie, upraszczanie form rozwojowych) oraz grywalizacji. Uczestnicy działań rozwojowych chcą być zaskakiwani, nie tolerują nudy. Mówiąc krótko: chcą efektu WOW.

Odpowiedzią na te oczekiwania mogą być nowoczesne rozwiązania wykorzystywane w procesach rozwojowych. W tym artykule dzielimy się naszym doświadczeniem, jak stosujemy je w praktyce.

Grywalizacja

Superpoważny zawodowy świat zmienia oblicze. Domaga się świeżości, lekkości i funu. Stąd niesłabnąca popularność wykorzystywania gier w procesach rozwojowych. Na co zwracamy uwagę, korzystając z grywalizacji?

Musi być dobrze zaprojektowana i wdrożona. Wtedy wyzwala dodatkową motywację. Ważne, by w pracy nad nią nie przesadzić z ilością założeń i pomysłów. Kluczowe jest to, żeby dobrze zidentyfikować potrzebę biznesową, którą ma wesprzeć tworzona grywalizacja, a następnie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego grywalizacja będzie najwłaściwszym sposobem zaspokojenia tej potrzeby. Jakie zachowania ma wywołać i czy te zachowania wpłyną na osiągnięcie celu?

Istotne jest także uwzględnienie perspektywy użytkownika. Ważną kwestią jest na przykład pokolenie, które reprezentują uczestnicy grywalizacji. Gracze generacji X będą oczekiwać czegoś innego niż przedstawiciele pokolenia Y. Inne kanały komunikacji będą dla nich intuicyjne: X preferują komunikację e-mail, Y - sms. Innego języka będą oczekiwać: X bardziej formalnego, a Y "na luzie". Inne elementy wydadzą im się atrakcyjne i interesujące. Inne motywatory będą dla nich skuteczne, inne elementy dopuszczalne.

Symulacje hybrydowe

Symulacje biznesowe (planszowo-komputerowe) od dawna są chętnie wykorzystywane, ponieważ poprzez swoją aktywizującą formę pozwalają na uzyskanie pełnego zaangażowania uczestników, wyzwalają adrenalinę oraz naturalną chęć rywalizacji. Są znakomitą okazją, aby "pochwalić" się zdobytą wcześniej wiedzą i wykorzystać ją w praktycznym działaniu w trakcie rozgrywki. Wykorzystują technikę nauki poprzez działanie (Experiential Learning) oraz wspomnianą wyżej grywalizację.

Postęp technologiczny ma wpływ również na tę formę rozwojową. Pojawiły się symulacje hybrydowe, które odbywają się częściowo w przestrzeni wirtualnej, a częściowo w realnej.

Pigułki wiedzy, czyli siła microlearningu

Microlearning to sztuka dzielenia wiedzy, czy też umiejętności, na mniejsze, bardziej przystępne części i zamykanie ich w pigułkach udostępnianych on-line. Kto nie chciałby uczyć się szybciej, łatwiej, efektywniej? Chodzi tu o dostarczanie odbiorcom skondensowanych informacji "na wyciągnięcie ręki".

Sztuką w efektywnym wykorzystywaniu microlearningu jest identyfikowanie cząstek wiedzy i umiejętności, które składają się na większą całość. Przyjrzyjmy się na przykład supersprzedawcy. Jakie najmniejsze części wiedzy i umiejętności składają się na jego sukces? Ich zbiór stanowi piękną kiść winogron, a każde grono to microczęść wiedzy i umiejętności, którą wykorzystuje. Część z gron nadaje się do pracy w formie microlearningu, np. praca z obiekcjami klienta związanymi z ceną, czy też wiedza o konkretnym produkcie.

Złożone zagadnienia czy skomplikowane umiejętności nie są najlepszym materiałem na microlearning. Ale kiedy mówimy o doskonaleniu bardziej cząstkowych umiejętności czy wiedzy, doskonale się sprawdza. Ważne, by pigułki wiedzy tworzyć tak, aby odbiorcy byli w stanie swobodnie je "przełknąć". Przekaz powinien być krótki, skoncentrowany na cząstkowej umiejętności/zagadnieniu, dostępny on-line (możliwy do odtworzenia na różnych urządzeniach).

Zdalne klasy

Biznesowe tempo, ograniczenia związane z brakiem czasu na dojazdy czy też po prostu praca w zespołach rozproszonych powodują, że zdalne klasy zyskują na popularności. Rozwiązanie to polega na tym, że uczestnicy biorą udział w szkoleniu on-line. Kameralne grupy i przygotowanie techniczne sprawiają, że wszyscy się widzą i słyszą w czasie rzeczywistym.

Dobre przygotowanie szkolenia w tej formie wymaga współuczestnictwa równolegle dwóch prowadzących: trenera oraz osoby towarzyszącej, która jest odpowiedzialna za techniczne aspekty wydarzenia (w tym bieżącą pomoc uczestnikom, techniczne zarządzanie aktywnościami uczestników, pomoc trenerowi) oraz zaplecza technicznego (kamery, nagłośnienie, szybkie łącze internetowe). Forma ta doskonale sprawdzi się w szkoleniach typowo wiedzowych, a także jako follow-up wzmacniający efekty tradycyjnych szkoleń i warsztatów.

Storywatching

58% pracowników preferuje naukę z miejsca pracy. 49% chce się uczyć dokładnie wtedy, kiedy danej wiedzy potrzebuje. Taką możliwość daje kontent video. Nic więc dziwnego, że coraz częściej jest wykorzystywany w działaniach rozwojowych.

Storywatching to przekaz video zabarwiony osobistymi elementami. Można nazywać go "storytellingiem na video sterydach". W zasobach firmowych pojawia się coraz więcej dedykowanych materiałów tworzonych właśnie w oparciu o tę formę. Najczęściej dotyczą one: standardów obsługi klientów, wiedzy o obowiązujących procedurach wewnętrznych, reguł wspólnej pracy czy wiedzy produktowej. Forma video jest w tych kwestiach o niebo lepsza od tradycyjnego przekazu tekstowego, który często jest dla mózgu zwyczajnie nudny. Tym bardziej, że z przekazu video zapamiętujemy 80%, a z czytanego tekstu jedynie 20%.

Możliwości wykorzystania storywatchingu jest wiele. Odpowiednio przygotowane klipy video mogą służyć takim celom jak integracja pracowników, wzmocnienie relacji na różnych szczeblach organizacji, wymiana doświadczeń i czerpanie z nich inspiracji czy też budowanie silniejszych relacji z otoczeniem rynkowym.

Mądrze wykorzystana technologia pozwala realizować ciekawsze i efektywniejsze procesy rozwojowe, które skutecznie wspierają bardziej tradycyjne formy. Karmi ona także potrzeby uczestników tych procesów: ciekawości, nowości, inspiracji i personalizacji.

Jaki będzie dalszy kierunek dla działań rozwojowych? Same jesteśmy ciekawe. W tym obszarze wyobraźnię rozpala wizja malowana w serialu Netflixa "Black Mirror". Wirtualni trenerzy "kastomizowani" pod indywidualne gusta uczestników? Powszechne wykorzystanie VR? Lajkowanie każdego ćwiczenia i postępów uczestników w czasie rzeczywistym? Pewne jest jedno - nudzić się nie będziemy.

Iwona Skiba - Dyrektor Obszaru Szkoleń Psychologii Biznesu, Wiceprezes Zarządu GRUPY ODITK
Joanna Parchem - Dyrektor Obszaru Gier i Symulacji GRUPY ODITK